De laatste dagen gaat het in de VS constant over de moord op George Floyd, de zoveelste ongewapende zwarte man die sterft door het toedoen van een incompetente, racistische politieagent, en het protest dat daarop volgde. 



Column uit Praattafel 024 van Zindzi.

Ik volg het nieuws omtrent Floyd via twitter, tussen de teksten voor school en de algemene vereenzaming en verveling van de Coronacrisis door, breekt mijn hart voor de zoveelste keer. Het effect dat deze moorden zelfs op mij, hier in België hebben, spreekt boekdelen. 

Frantz Fanon schreef in de jaren ’50 en ’60 al over het effect van de koloniale samenleving op de psyche van de zwarte mens. En ik kan met overtuiging zeggen dat de psyche van de zwarte mens – en die van alle minderheden – nog steeds beschadigd worden in onze kapitalistische, witte en westerse wereld. 

Zelfs al zit ik hier in “veilig” België, waar scènes zoals die van George Floyd, Ahmaud Arbery, Michael Brown, Sandra Bland, Tamir Rice, en anderen (ik kan blijven doorgaan), nog – en ik benadruk nog – niet courant zijn, werd er hier niet zo lang geleden ook een jongen – Adil – doodgereden door de politie. Ik moet erop toekijken hoe een extreemrechts, etno-nationalistisch discours hier zijn opmars maakt, waar ik bijzit en niets aan kan veranderen. Hoe witte Belgen de dood van Adil afschrijven als zijn verdiende loon, hoe witte Belgen omtrent de moord op George Floyd FBI crime statistics bovenhalen en zich in een debat mengen waar ze kennis noch belang bij hebben, hoe het discours door diezelfde witte mensen die zich onderdrukt voelen door de media en de politiek, gedomineerd wordt. 

Ik kan stemmen voor wie ik wil, alle zwarte mensen in België zouden voor dezelfde partij kunnen stemmen, alsnog vormen we een kleine minderheid tegenover een steeds groeiende groep boze witte racisten. Op een bepaald moment denk je dan: wat kunnen wij nog doen? Waarom wordt er niet naar ons geluisterd? Maar gewelddadig verzet, dat is uit den boze. Men verwacht van ons het engelengeduld dat men aan dokter King toeschreef (en dat was maar half terecht, de man was stukken radicaler), men verwacht de heldhaftigheid van Tubman en geweldloosheid van Ghandi; want wat er hier in Minneapolis gebeurt, dat is toch geen acceptabel protest meer?

“Hoezo niet?” denk ik dan. Wil men dat de afro-amerikaan stilletjes blijft zitten terwijl zijn broeders op camera, bij klaar daglicht vermoord worden? En dat terwijl de wereld toekijkt? 

Precies om deze reden is het belangrijk zich bewust te worden van het verschil tussen objectief en subjectief geweld.

De structuren eigenen zich het recht op objectief geweld toe, ze beslissen welke agenten veroordeeld worden voor hun excessief geweld en welke niet, welke wapens die agenten mogen gebruiken, wanneer het leger een protest mag stoppen. Maar dat is niet alles wat objectief geweld is. Het objectieve geweld is ook het racisme in de samenleving, het feit dat minderheden in achterstallige wijken met slechtere educatie geduwd worden, over het algemeen als gevaarlijker en dommer dan hun witte counterparts gezien worden: ook dat is geweld. Zwarte piet is geweld, elke keer dat iemand een neerbuigende opmerking tegen mij maakt over de Afrikaanse klok of Afrikaanse mentaliteit, is dat geweld. En dit geweld omringt mij, beïnvloedt mij elke dag, heeft geleid tot diepgewortelde onzekerheden en in mijn jongere jaren zelfs een pijnlijk verlangen wit te zijn. Met al dit geweld als extra bagage wordt er nochtans van mij hetzelfde verwacht als mijn witte peers, en méér. In lijn met Fanon en zijn geweld, dat het gewelddadig protest net zo acceptabel is als het geweld dat de onderdrukkende structuren gebruiken tegen haar slachtoffers. 

Weet goed wat je zegt als je over de protesten in Minneapolis spreekt, en weet ook goed dat jij dat vanuit jouw witheid niet echt begrijpen kan, laat staan veroordelen. Je veroordeelt het directe, subjectieve geweld dat je in de straten zien, de brandende gebouwen, de bestolen winkels en misschien zelfs de agenten en hun traangas. Maar waar is die verontwaardiging elke dag waar minderheden over de gehele westerse wereld gediscrimineerd, ontmenselijkt en vermoord worden? 

En dan denk ik, zoals Baldwin: how much time do you want for your progress?

Hoe lang moet de afro-Amerikaan, de zwarte mens, die sinds de dagen van de slavernij geen gelijkheid heeft gekend omwille van de kleur van zijn huid, dociel wachten op witte vooruitgang?